Yüksekten Düşmeye Karşı Koruyucu Donanımlar
05.10.2013 tarihli ve 28786 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği’ne göre “Seviye farkı bulunan ve düşme sonucu yaralanma ihtimalinin oluşabileceği her türlü alanda yapılan çalışma; yüksekte çalışma olarak kabul edilir.”
Yüksekten düşmeye karşı kişisel koruyucu donanımlar, çalışanın yüksekten düşme riskinin olduğu, toplu korumanın sağlanamadığı ya da toplu korunma yanında alınması gereken bir tedbir olarak kullanılması gereken durumlarda, düşmeyi önlemek veya düşüşü durdurmak ve kullanıcıyı güvenli bir konumda tutmak için kullanılan kişisel koruyucu donanımlardır. Kişisel Koruyucu Donanımların Kategorizasyon Rehberine Dair Tebliğine göre bu ürünler, Kategori III olarak sınıflandırılmaktadır.
YÜKSEKTEN DÜŞMEYE KARŞI KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM ÇEŞİTLERİ
Tam vücut kuşağı (paraşüt tipi emniyet kemeri)
Bir kişinin vücudunun tamamını desteklemek ve takan kişiyi düşme sırasında ve düşme önlendikten sonra tutmak için kullanılan düşüş durdurma sisteminin ana bileşenidir.
Enerji absorplayıcı
Yüksekten düşme esnasında meydana gelen kinetik enerjiyi gidermek için tasarımlanmış düşmeyi önleyici sistemde kullanılan bir donanımdır.
Geri sarmalı tipte düşme önleyici
Kendiliğinden kilitlenme fonksiyonu ve otomatik germe sistemi ve geri sarmalı bağlama tertibatı olan düşme önleyicidir.
Bağlama Tertibatı (Lanyard)
Ara bağlantı ekipmanları olarak kullanıcının tam vücut kuşağı ve bağlantı noktasını birbirine bağlayan ekipmanlardır.
Çalışma konumlandırma kemeri
Bir düşüş durdurma sistemi değildir, bu nedenle çalışan mutlaka bir düşüş durdurma sistemi ile kendini emniyet altına almış olmalıdır. Çalışma konumlama kemeri, kişiyi belli bir pozisyonda ve çalışma alanına belli bir mesafede sabit tutmaya yarar.
Karabina
Bağlayıcılar, kullanıcının kendini doğrudan ya da dolaylı olarak bir saplamalı bağlantıya (ankraj) bağlaması için bir sistem kurmasını sağlayan, bileşenleri bağlamak için kullanılan açılabilir araçlardır.
İLGİLİ STANDARTLAR
TS EN 354 : 2010 : Kişisel koruyucu donanım- Belirli bir yükseklikten düşmeye karşı – Bağlama tertibatı
TS EN 355 : Kişisel koruyucu donanım- Yüksekten düşmeye karşı personel koruyucu teçhizat –Enerji absorplayıcılar
TS EN 358 : Kişisel koruyucu donanım- Belirli bir yükseklikte çalışma güvenliğini sağlamak ve düşmeyi önlemek için- Tutma sistemleri, çalışma konumu için kemerler ve halatlar
TS EN 360 : Kişisel koruyucu donanım- Yüksekten düşmeye karşı-Geri sarmalı tipte düşme önleyiciler
TS EN 361 : Kişisel koruyucu donanım- Belirli bir yükseklikten düşmeye karşı – Tam vücut kemer sistemleri
TS EN 362 : Yüksekten düşmeye karşı kişisel koruyucu donanım – Bağlayıcılar
ÜRÜN ETİKET BİLGİSİ
Şekil 1- Oturma kuşaklı çalışma konumlandırmalı tam vücut kuşağı etiketi örneği
KULLANIMI SIRASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
Ürünlerin TS EN 365 standardına uygun olarak kullanma talimatı, bakım talimatı, periyodik muayene ve işaretleme bilgilerinin olması gerekmektedir.
Dikkat edilecek hususlar :
Bir tam vücut kuşağı kullanılmadan önce duyusal muayenesi yapılırken şeritler, D halkaları, tokaları kontrol edilmeli; kemerlerin doğal renklerinin değişip değişmediği kontrol edilmelidir,
D halkası gibi koruyucuda bulunan metalik aksamların kaynakla birleştirilmiş mi ya da tek parça mı olduğuna dikkat edilmelidir. Kaynakla birleştirme ile üretilen D halkaları, ürün için güvensizlik şüphesi duyma nedeni sayılabilmektedir.
Şeritlerin yıpranıp yıpranmadıkları (kesik, yırtık, incelme, erime, yıpranma, kimyasal madde teması) kontrol edilmelidir,
Kemer dikiş yerlerinin sökülüp sökülmediği kontrol edilmelidir,
Tokaların gerektiği gibi işleyip işlemediği kontrol edilmelidir,
Metalik kısımların şekil değiştirip değiştirmediği kontrol edilmelidir,
Metalik kısımlarda kırık, çatlak, korozyon, malzemede kayıplar pürüzlü tabaka olup olmadığına dikkat edilmelidir,
Karabinaların keskin kenarları ve çapakları olmamalı ve korozyona dayanıklı olmalıdır,
Yüksekten düşmeyi engelleyici kişisel koruyucu donanımlar, her kullanım öncesi mutlaka kontrol edilmeli, duyusal muayenesinin yapılmalı ve donanıma zarar verebilecek dış etkilerden korunmalıdır,
Raf ömrü ve kullanım ömrü için üretici beyanı esas alınmalıdır.
Geri sarmalı tipte düşme önleyici ve enerji absorplayıcıların kullanımında önleme mesafesi doğru hesaplanmalıdır.
Hasar görmüş veya düşme sonucu direnci azalmış kişisel koruyucu donanımlar tekrar kullanılmamalıdır.
