El Kol Koruyucu Donanımlar
İşyerinde yapılan risk değerlendirmesi sonucu el ve kol için yaralanma potansiyeli mühendislik ve iş organizasyonu gibi önlemlerle engellenemiyorsa çalışanların uygun el kol koruyucu kullanmaları gerekmektedir. Bu potansiyel tehlikeler tehlikeli maddelerin deri tarafından emilimi, kimyasal veya termal yanıklar, elektrik çarpmaları, aşınma, kesilme, delinme şeklindedir. Kişisel koruyucu donanımlar kapsamında olan koruyucu eldivenler el veya elin bir bölümünü tehlike ve risklere karşı korumaktadır. Eldivenler ek olarak ön kolun bir bölümünü ve kolu da kapsayabilir.
KKD kullanımı, tehlikeyi ortadan kaldırmak üzere alınacak tüm önlemler yetersiz kaldığında ilgili riske karşı kullanımı koruması olacak şekilde sağlanmalıdır.
Tasarımları düşünüldüğünde;
- Koruyucu eldiven, tasarlandığı kullanım şartları altında, muhtemel en yüksek
seviyedeki uygun korumaya sahip olmalıdır.
- Gerekli ise eldiven takma ve çıkarma için ihtiyaç duyulan süreyi en aza indirgemek
amacıyla tasarlanmış olmalıdır.
- Eldiven yapısındaki dikişler, eldivenin dayanımını etkilemeyecek özellikte olmalıdır.
Koruyucu eldivenler, kullanıcıya zarar vermeden koruma sağlayacak şekilde tasarlanmış ve imal edilmiş olmalıdır. Bütün eldivenler için power of hydrogen, pH (hidrojen gücü) değeri 3,5’ten büyük 9,5’ten küçük olmalıdır. Deri eldivenlerde krom VI içeriği en fazla 3 mg/kg olmalıdır. Koruyucu eldivenlerin tamamı TS EN 420+A1 standardına haiz olmak zorundadır. TS EN 420+A1 standardı tek başına kullanılamaz.
Eldivenlerle ilgili standartlar aşağıda belirtilmiştir:
TS EN 420+A1 - Koruyucu Eldivenler-Genel Özellikler-Deney Metotları
TS EN 388- Mekanik Risklere Karşı Koruyucu Eldivenler
TS EN 407 - Isıl Risklere (Isı ve/veya ateş) Karşı Koruyucu Eldivenler
TS EN ISO 374-1 Kimyasal riskler için terimler ve performans gereklilikleri
TS EN ISO 374-5 Mikro-organizma riskler için terimler ve performans gereklilikleri
TS EN 421 - Koruyucu Eldivenler-İyonlaştırıcı Radyasyon ve Radyoaktif Bulaşmaya Karşı
TS EN 1149-1-2 – Koruyucu Giyecekler-Elektrostatik Özellikler, Malzemenin Elektrik Direncinin Ölçülmesi
TS EN 14328 –Koruyucu Giyecekler-Güçle Çalışan Bıçakların Kesiklerine Karşı Koruma Sağlayan Eldiven ve Kolluklar
TS EN 511 - Soğuğa Karşı Koruyucu Eldivenler
TS EN 659+A1/AC - İtfaiyeciler İçin Koruyucu Eldivenler
TS EN 1082-1/2 - Bıçak Kesiklerine ve Batmalarına Karşı Koruyucu Eldivenler ve Kolluklar
TS EN 12477/A1 - Kaynakçılar İçin Koruyucu Eldivenler
TS EN 60903 - Eldivenler-Yalıtkan Malzemeden-Gerilim Altında Çalışma İçin – Özellikler
El – Kol Koruyucuların Kullanılmasının Gerekli Olabileceği İşler ve Sektörler
Eldivenler
- Kaynak işleri
- Eldivenlerin yakalanma tehlikesinin bulunduğu makineler dışında, keskin kenarlı cisimlerin elle tutulması
- Asit ve baz çözeltileriyle yapılan çalışmalar
- Aşırı sıcak ve soğuk temas gerektiren işler
- Biyolojik ajanların olduğu işler
Metal örgülü eldivenler
- Kesme ve kemiklerinden ayırma işleri
- Kesim ve kullanım amaçlarına göre parçalama için el bıçağı kullanılarak yapılan sürekli kesim işleri
- Kesim makinelerinin bıçaklarının değiştirilmesi
Risklerin çeşitliliği ve iş faktörlerine göre kullanılması gereken koruyucu eldivenler çeşitlilik göstermektedir.
Bu faktörler özetle;
- Kimyasalın çeşidi
- Maruziyet şekli (sıçrama, emilim vb.)
- Maruziyet süresi
- Gerekli olan koruma alanı (el, dirsek vb.)
- Kavrama gereklilikleri
- Termal koruma
- Boyut ve ergonomi
- Aşınma/direnç gereklilikleri
Koruyucu eldiven malzemesi kullanılış amaçlarına göre farklı maddelerden yapılır.
Üretiminde kullanılan malzemeye göre koruyucu eldivenler temel olarak 8 ana gruba ayrılır.
- Örgü Eldivenler (değişik iplik çeşitlerinden)
- Polimer kısımlı Örgü Eldivenler
- Kısmen Polimer kaplamalı Örgü Eldivenler
- Deri Eldivenler
- Deri ve Kumaş Eldivenler
- Kumaş Eldivenler
- Doğal ya da sentetik olan kauçuk/plastik eldivenler
- Zincirden Örülme Eldivenler
- Tüm Koruyucu eldivenler TS EN 340 standardının ‘Genel Özellikler, Rahatlık ve Etkinlik ve İşaretleme ve Piktogramlar ile ilgili gerekliliklerini karşılamalıdır.
Koruyucu Eldiven Çeşitleri
Mekanik Risklere Karşı Koruyucu Eldivenler
Aşınma, delinme, bıçakla kesilme ve yırtılmaya karşı dirençli eldivenlerdir. TS EN 388 numaralı standardın özelliklerini taşımalıdır. TS EN 420 İşaretleme kriterlerine ek olarak; TS EN 388 işaretleme ve piktogramına sahip olmalıdır.Mekanik risklere karşı koruyucu eldivenler tasarım, hassasiyet, kavrama, uzun ömürlülük, maliyet ve performans değerlerinin yükseltilmesi açısından farklı hammaddelerden imal edilebilir. Eldivenlerde tercih edilen lifler için yün, pamuk, polyamid, polyester, polietilen para-aramid ve meta-aramid gibi malzemelerin yanında piyasa isimleri, dyneema, kevlar, spectra olan yüksek mukavemetli özel liflerin tercih edildiği görülmektedir. Kesilmeye dayanıklı eldivenlerin astarı kevlar, dyneema, paslanmaz çelik ile güçlendirilmiş polyester veya yüksek yoğunluklu polietilen olmalıdır.
Bu standarda uygun olan koruyucu eldivenler, TS EN 420 standardının, uygulanabilen bütün özelliklerini karşılamalıdır. Mekanik risklere karşı koruyucu bir eldivenin performans seviyesi, l. seviye veya Tablo’da gösterilmiş her seviyenin en az özelliklerine göre sınıflandırılmış niteliklerden birisi için (aşınma, bıçakla kesilme, yırtılma ve delinme) daha yüksek seviye olmalıdır.
Isıl Risklere Karşı Koruyucu Eldivenler
Isıya temas, konveksiyonel ısıya, ışımaya, yanmaya ve ergimiş metal sıçramasına karşı dayanıklı eldivenlerdir. İtfaiyeciler, kaynak işi ile uğraşanlar ve özellikle metal sektöründe döküm işi ile uğraşan çalışanların sıklıkla kullandığı eldiven türüdür. TS EN 420 Standardına ek olarak TS EN 407 standardı gerekliliklerini karşılamalıdır. İtfaiyeciler için ısıl risklere karşı koruma sağlayan eldiven TS EN 659 standardı gerekliliklerini karşılaması gerekmektedir.
Örnek piktogramı aşağıdaki gibidir:
- Konvektif soğuğa karşı direnç (performans seviyesi 0 – 4): Konvektif soğuğun geçişinin ölçülmesiyle elde edilen eldivenin ısı yalıtımı özelliklerine dayanır.
- Soğuk temas direnci (performans seviyesi 0 – 4): Soğuk bir nesneye temas ettiğinde eldiven materyalinin ısı yalıtımı direncine dayanır.
- Su geçirgenliği (0 veya 1): 0 = 30 dakika sureyle maruz kaldıktan sonra su nüfuz eder; 1 = suyun nüfuz etmez.
TS EN 511 standardına uygun olan eldivenlerin aşınma ve yırtılma için en az “1” seviye performansa ulaşması gerekir.
alıntı bilgi amaçlı : kkd.isggm.gov.tr